ISKORENITI SVU BAGRU
Putovanje u srce tame i na izvore evropskog genocida
Sven Lindkvist

Opis Proizvoda

„Predindustrijska Evropa nije imala mnogo toga što je ostatak sveta tražio. Naš najvažniji izvozni proizvod bio je nasilje. U svetu su nas u to vreme posmatrali kao nomadski ratnički narod poput Mongola i Tatara. Oni su osvajali s konjskih leđa, a mi s brodskih paluba. […] Kinezi su izumeli barut u X veku i opalili iz prvog topa sredinom XIII. Ali osećali su se toliko sigurno u svom delu sveta da su sredinom XVI veka odlučili da ne učestvuju u trci u pomorskom naoružanju.
Tako je zaostala i resursima siromašna Evropa XVI veka stekla monopol nad prekookeanskim brodovima s topovima koji su bili u stanju da seju smrt i uništenje s velikih udaljenosti. Evropljani su postali bogovi topova koji su ubijali daleko pre nego što je protivničko oružje moglo da dopre do njih.
Trista godina kasnije, ti bogovi su osvojili trećinu sveta. […] Međutim, veći deo naseljenog sveta se početkom XIX veka nalazio van domašaja brodske artiljerije.
Zato je izum Roberta Fultona, prvi parobrod koji je plovio uzvodno rekom Hadson, imao veliki vojni značaj. Ubrzo je evropskim rekama plovilo na stotine parobroda. A sredinom XIX veka parobrodi su počeli da prenose evropske topove do duboko u unutrašnjost Azije i Afrike. Time je započela nova epoha u istoriji imperijalizma.
A samim tim i u istoriji rasizma. Previše Evropljana je vojnu nadmoć tumačilo kao intelektualnu, pa i čisto biološku. […] ’Brod s topovima’ postao je simbol imperijalizma na svim velikim rekama – Nilu, Nigeru, Kongu – i omogućio Evropljanima da oružanim snagama osvoje ogromne oblasti koje su dotad bile nedosežne.“
Sven Lindkvist

Iskoreniti svu bagru istovremeno je esej o poreklu evropske ideje i prakse genocida, ali i putopis. Putujući kroz Saharu, Sven Lindkvist osvešćuje istoriju evropskog osvajanja Afrike preplićući svoje ponekad i lirske beleške sa navodima iz dela filozofa, eugeničara, apologeta rasizma, istoričara, ratnih vođa, društvenih i prirodnih naučnika – poput Č. Darvina, V. Čerčila, H. Spensera itd.
U nastojanju da rekonstruiše istoriju kolonijalnog imperijalizma i rasizma koji ga je opravdavao (a rasizmu je pak legitimaciju davala „nauka“, najpre u Engleskoj, a kasnije i drugde u Evropi), kroz 169 kratkih poglavlja Lindkvist prati genezu jedne ideje, teorije i prakse sažete u naslovu „Iskoreniti svu bagru“. To su reči koje na kraju romana Džozefa Konrada Srce tame izgovara jedan od junaka, ozloglašeni Kerc („Exterminate all the brutes“). Nasuprot samozvanom evropskom imidžu kao „kolevci napretka“, Lindkvist postavlja brutalnu politiku ekspanzije koja je, u ime navodne biološke i intelektualne superiornosti, kao i sumnjivog civilizatorskog zadatka, otvorila put novom nasilju.
Iskoreniti svu bagru je originalno, ali u isti mah i uznemirujuće delo. Ono nam jasno predočava da zapadni svet činjenici da se nalazi na vrhu „lanca ishrane“ ima da zahvali ne samo zbog svojih dobrih nego i loših osobina. Uz to i belodano pokazuje da onaj koji dehumanizuje druge ne može da to čini, a da na kraju istinski ne dehumanizuje samog sebe.

Sven Lindkvist (Sven Lindqvist, 1932–2019), bio je poznati švedski autor čiji opus od oko 35 knjiga obuhvata žanrove počev od eseja, istoriografije, dokumentarne proze do putopisa i reportaža. Školovao se na Univerzitetu u Stokholmu, gde je i doktorirao, i proveo je nekoliko godina 60-ih u Pekingu kao švedski kulturni ataše.
Lindkvist je poznat pre svega po knjigama u kojima se fokusirao na evropski imperijalizam, kolonijalizam, rasizam, genocid, rat i ekološku degradaciju. Među njegovim najpoznatijim i najviše cenjenim delima, pored Iskoreniti svu bagru (1992), izdvajaju se Istorija bombardovanja (1999), kao i Terra Nullius (2005), o sudbini aboridžinskog stanovništva u Australiji. Delo Iskoreniti svu bagru prevedeno je na preko 15 jezika, adaptirano je za pozorište i poslužilo je kao inspiracija za istoimeni četvorodelni mini-serijal reditelja Raula Peka (Raoul Peck) (reditelja filma o Džejmsu Boldvinu, I Am Not Your Negro), prvi put emitovan 2021. g.
Sven Lindkvist je dobitnik brojnih nagrada i priznanja u Švedskoj, među kojima su Stora Journalistpriset (1969), ili Lenjinova nagrada (2012), a švedski dnevnik Svenska Dagbladet opisao ga je kao jednog od najvažnijih modernih švedskih pisaca.